خرید هواساز+ نکات مهم انتخاب هواساز
هواساز (Air Handling Unit - AHU) یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اجزای سیستم‌های تهویه مطبوع به شمار می‌رود. این دستگاه با انجام فرآیندهای مختلف بر روی هوا، شرایط مطلوب دمایی، رطوبتی و کیفی را برای فضاهای داخلی ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و بیمارستانی فراهم می‌کند. در واقع، هواساز نقش قلب را در سیستم تهویه مطبوع ایفا می‌کند و هوای مطبوع و سالم را به گردش در می‌آورد.
هواساز چیست و چگونه کار می‌کند؟
به طور خلاصه، هواساز دستگاهی است که وظیفه تهویه، تصفیه، تنظیم دما و رطوبت هوا را بر عهده دارد. این دستگاه معمولاً از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است:
- فن: برای به جریان درآوردن هوا در داخل دستگاه و کانال‌های توزیع.
- کویل‌های حرارتی و برودتی: برای گرمایش و سرمایش هوا. این کویل‌ها معمولاً با آب گرم، آب سرد، بخار یا مبرد کار می‌کنند.
- فیلترها: برای حذف ذرات معلق، گرد و غبار و آلاینده‌های موجود در هوا و بهبود کیفیت آن.
- رطوبت‌زن و رطوبت‌گیر (در صورت نیاز): برای تنظیم میزان رطوبت هوا.
- بدنه و محفظه: برای نگهداری و عایق‌بندی اجزای داخلی.
- دمپرها: برای کنترل جریان هوا و تنظیم میزان هوای تازه و هوای برگشتی.
نحوه کار هواساز به این صورت است که هوا از طریق کانال‌های ورودی به داخل دستگاه کشیده می‌شود، سپس از فیلترها عبور کرده و تصفیه می‌شود. در مرحله بعد، هوا از روی کویل‌های گرمایشی یا سرمایشی عبور کرده و دمای آن تنظیم می‌گردد. در صورت نیاز، رطوبت هوا نیز تنظیم شده و سپس هوای مطبوع از طریق کانال‌های خروجی به فضاهای مختلف ساختمان منتقل می‌شود.
انواع هواساز
هواسازها بر اساس نوع کاربرد، طراحی و ویژگی‌هایشان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
- هواساز معمولی (Normal AHU): برای تهویه مطبوع فضاهایی که نیاز به کیفیت هوای خیلی تمیز ندارند، مانند تالارها، دانشگاه‌ها، سالن‌های ورزشی و مراکز خرید.
- هواساز هایژنیک (Hygienic AHU): برای محیط‌های حساس به کیفیت هوا مانند بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، صنایع دارویی و الکترونیک که نیاز به فیلتراسیون بسیار دقیق و بدنه استیل ضد زنگ دارند.
- هواساز هیت ریکاوری (Heat Recovery AHU): با استفاده از مبدل‌های حرارتی، گرمای هوای خروجی را به هوای تازه ورودی منتقل کرده و باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود.
- ایرواشر (Air Washer): نوعی هواساز که بدون کویل سرمایشی و از طریق پاشش آب و سرمایش تبخیری، دمای هوا را کاهش می‌دهد و بیشتر در محیط‌هایی با رطوبت پایین کاربرد دارد.
- هواساز خانگی: با ساختار ساده و ابعاد کوچکتر، برای تهویه مطبوع منازل مسکونی استفاده می‌شود و معمولاً قابلیت گرمایش، سرمایش و فیلتراسیون هوا را دارد.
- هواساز صنعتی: برای محیط‌های صنعتی و تولیدی با نیازهای خاص تهویه، مانند کنترل دقیق دما و رطوبت برای تجهیزات و نیروی کار.
- هواساز سقفی توکار (Concealed Ceiling AHU): برای فضاهایی با سقف کاذب مناسب و حجم هوادهی متوسط، مانند رستوران‌ها و فروشگاه‌ها.
همچنین هواسازها از نظر نوع فن (فن مکنده یا دمنده) و نوع جریان هوا (جریان ثابت CAV یا جریان متغیر VAV) نیز دسته‌بندی می‌شوند.
مزایای استفاده از هواساز
استفاده از هواساز در سیستم‌های تهویه مطبوع مزایای متعددی به همراه دارد:
- کنترل دقیق دما و رطوبت: ایجاد آسایش حرارتی مطلوب در تمام فصول سال.
- بهبود کیفیت هوا: حذف آلاینده‌ها، گرد و غبار و ذرات معلق از هوا و تامین هوای سالم و پاکیزه.
- تامین هوای تازه: جلوگیری از تجمع آلاینده‌ها و بوی نامطبوع در محیط داخلی.
- کاهش مصرف انرژی (در مدل‌های هیت ریکاوری): با بازیافت حرارت هوای خروجی.
- قابلیت تنظیم سرعت فن: برای کنترل میزان جریان هوا.
- کاهش آلودگی هوا: با فیلتراسیون هوا و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها از طریق باز کردن پنجره‌ها.
- افزایش ایمنی: با بستن پنجره‌ها و کاهش احتمال ورود افراد غیرمجاز و حشرات.
- کاربری چند منظوره: قابلیت گرمایش، سرمایش، رطوبت‌زنی، رطوبت‌گیری و فیلتراسیون به صورت یکپارچه.
- سهولت نگهداری و تعمیرات (به ویژه در مدل‌های داخلی): با دسترسی آسان به قطعات.
نکات مهم در خرید هواساز
انتخاب هواساز مناسب نیازمند توجه به عوامل مختلفی است:
- اندازه و کاربری فضا: تعیین ظرفیت هوادهی و سرمایش/گرمایش مورد نیاز.
- میزان هوای تازه مورد نیاز: بر اساس تعداد افراد و نوع فعالیت در فضا.
- نوع هواساز: با توجه به نیازهای خاص پروژه (معمولی، هایژنیک، هیت ریکاوری و غیره).
- افقی یا عمودی بودن دستگاه: بر اساس محل نصب.
- نوع و تعداد فیلترها: با توجه به کیفیت هوای مطلوب.
- مشخصات کویل‌های حرارتی و برودتی: شامل تعداد ردیف‌ها، جنس و سطح حرارتی.
- نوع فن و قدرت موتور: با توجه به حجم هوادهی و افت فشار سیستم کانال‌کشی.
- جنس بدنه دستگاه: برای اطمینان از دوام و جلوگیری از زنگ‌زدگی.
- برند و کیفیت قطعات: انتخاب برندهای معتبر و قطعات با کیفیت برای طول عمر بیشتر دستگاه.
- مصرف انرژی: توجه به راندمان انرژی دستگاه برای کاهش هزینه‌های بهره‌برداری.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: اطمینان از وجود خدمات مناسب پس از خرید.
- قیمت: در نظر گرفتن بودجه و مقایسه قیمت‌های مختلف.
توصیه می‌شود قبل از خرید هواساز، با کارشناسان بخش تهویه مطبوع دماتجهیز مشورت نمایید تا بهترین گزینه را متناسب با نیازهای خود انتخاب کنید.
نگهداری و سرویس هواساز
برای حفظ عملکرد بهینه و افزایش طول عمر هواساز، نگهداری و سرویس دوره‌ای آن ضروری است. مهم‌ترین اقدامات در نگهداری هواساز عبارتند از:
- بازرسی و تمیز کردن دوره‌ای فیلترها: تعویض فیلترهای کثیف برای حفظ کیفیت هوا و جلوگیری از کاهش راندمان دستگاه.
- بازرسی و تمیز کردن کویل‌های حرارتی و برودتی: حذف گرد و غبار و رسوبات برای انتقال حرارت بهتر.
- بررسی عملکرد فن و موتور: اطمینان از روان کار کردن و عدم وجود صداهای غیرعادی. گریس‌کاری بلبرینگ‌ها در صورت نیاز.
- بررسی و تمیز کردن تشت تخلیه آب: جلوگیری از گرفتگی و تجمع رسوبات.
- بازرسی و اطمینان از محکم بودن اتصالات الکتریکی.
- بررسی عملکرد دمپرها و سیستم‌های کنترلی.
- ضدعفونی کردن دوره‌ای داخل هواساز: برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها (به ویژه در هواسازهای هایژنیک).
- اندازه‌گیری افت فشار فیلترها: برای تعیین زمان مناسب تعویض آن‌ها.
انجام سرویس‌های دوره‌ای توسط تکنسین‌های مجرب می‌تواند از بروز مشکلات جدی و هزینه‌های تعمیرات سنگین جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
هواساز به عنوان یک دستگاه حیاتی در سیستم‌های تهویه مطبوع، نقش مهمی در ایجاد محیطی سالم، راحت و با کیفیت در ساختمان‌های مختلف ایفا می‌کند. با شناخت انواع هواساز، مزایا و نکات مهم در خرید و نگهداری آن، می‌توانید بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید و از مزایای تهویه مطبوع مدرن بهره‌مند شوید.